 |
|
Rezystor - inna jego nazwa to
opornik. Można często spotkać takie właśnie dwa symbole graficzne tego
elementu.
|
 |
 |
|
Potencjometr - ma bardzo podobny
symbol do rezystora. Posiada trzecią dodatkową końcówkę (ze strzałką),
jest to suwak którego położenie wyznacza podział całkowitej rezystancji
potencjometru. |
 |
 |
|
Kondensator - przy symbolu
kondensatora bardzo często jest umieszczana wartość dopuszczalnego
napięcia pracy. |
 |
 |
|
Kondensator spolaryzowany - to
kondensator elektrolityczny lub tantalowy. Kondensator taki ma okładki
oznaczone znakami + lub -.
Nie można takiego kondensatora podłączać w układzie odwrotnie niż
wskazuje jego polaryzacja tzn. plus do potencjału wyższego, a minus do
niższego jeśli podłączysz odwrotnie to kondensator ulegnie uszkodzeniu. |
 |
 |
|
Kondensator zmienny - te
kondensatory są stosowane najczęściej w obwodach częstotliwości radiowej
np. dostrajając się do stacji w odbiorniku radiowym posługujesz się
właśnie takim kondensatorem. |
 |
 |
|
Cewka indukcyjna - jej symbol
przypomina spiralę wykonaną z drutu i tak właśnie wygląda w swej
najprostszej postaci - jest spiralą nawiniętą z drutu. |
 |
 |
|
Transformator - jego symbole są
różne w zależności od ilości uzwojeń i rodzaju rdzenia jakie posiada ale
zawsze będą podobne do tych, które umieściłem obok. |
 |
  |
|
Bezpiecznik - prawie każde
urządzenie elektryczne posiada taki element zabezpieczający przed
przepływem nadmiernego prądu (np. na wskutek uszkodzenia). |
 |
 |
|
Żarówka - to element, który nie
wymaga komentarza. |
 |
 |
|
Bateria (lub akumulator) - jest
źródłem energii dla każdego przenośnego urządzenia elektrycznego, obok
symbolu podaje się wartość napięcia, dłuższa kreska oznacza zacisk
dodatni. |
 |
 |
|
Masa - jest to punkt wspólny
(zerowy) dla danego obwodu elektrycznego. Do tego punktu odnosi się
wszystkie potencjały występujące w tym obwodzie. Często różnicuje się
symbole masy w celu odróżnienia masy sygnałów cyfrowych , analogowych
czy też masy napięcia zasilającego. |
 |
 |
|
Zasilanie - takimi symbolami
oznacza się punkty podłączenia napięcia zasilającego, oczywiście nie
wyczerpują one wszystkich możliwości. Natomiast zawsze obok tych symboli
będzie występowała etykieta identyfikująca dane zasilanie i często
wartość tego napięcia. |
 |
 |
|
Źródło napięcia - te symbole
stosuje się najczęściej na schematach układów, które służą do analizy i
wyjaśnienia jakiegoś teoretycznego zagadnienia.
|
 |
 |
|
Źródło prądu - komentarz jak
wyżej. |
 |
 |
|
Głośnik - kształt tego symbolu
nawet przypomina rzeczywisty głośnik widziany z boku, jeśli słuchasz
radia to słyszysz efekt pracy tego urządzenia. Głośnik dzięki swej
konstrukcji przetwarza sygnał elektryczny na falę akustyczną. |
 |
 |
|
Połączenia - na schematach
ideowych oprócz symboli elementów jest mnóstwo pionowych i poziomych
linii łączących umieszczone tam elementy. To są właśnie połączenia.
Linie, które się tylko przecinają nie mają ze sobą żadnego połączenia w
miejscu przecięcia, natomiast linie z zaznaczonym punktem w miejscu
przecięcia (lub styku) są połączone ze sobą. |
 |
 |
|
Magistrala - są to też połączenia
tylko zupełnie inaczej rysowane. Nie rysuje się osobno każdego
połączenia tylko dojścia do magistrali (gruba linia) każde dojście do
magistrali dotyczące tego samego połączenia (sygnału) musi być
identycznie opisane. |
 |
 |
|
Przełącznik NOPB - jest to
przełącznik chwilowy normalnie otwarty (normally open push-button),
czyli inaczej mówiąc zostanie zamknięty po naciśnięciu, a z chwilą
puszczenia otworzy się. |
 |
 |
|
Przełącznik SPST - pojedynczy
przełącznik jednopozycyjny, czyli wyłącznik (single-pole single-throw
switch). |
 |
 |
|
Przełącznik SPDT - pojedynczy
przełącznik dwupozycyjny (single-pole double-throw switch). |
 |
 |
|
Fotorezystor - jest to element,
który zmienia swoją rezystancję pod wpływem padającego nań światła. |
 |
 |
|
Fotodioda - ma zastosowanie jako
detektor światła. Padające na nią promienie świetlne powodują
generowanie i przepływ prądu fotoelektrycznego. |
 |
 |
|
Fototranzystor - jest to element,
który działa tak samo jak zwykły tranzystor z tą różnicą, że zwykły prąd
bazy został zastąpiony prądem fotoelektrycznym wytwarzanym przez światło
w złączu baza-kolektor. |
 |
 |
|
Rezonator kwarcowy - jest to po
prostu odpowiednio wycięty i wyszlifowany kawałek kwarcu, który dzięki
swoim parametrom znalazł zastosowanie w układach generacyjnych jako
element określający częstotliwość drgań. |
 |
 |
|
Dioda - jej symbol przypomina
swoim kształtem strzałkę, która wyznacza kierunek przepływu prądu gdy
dioda jest spolaryzowana w kierunku przewodzenia. |
 |
 |
|
Dioda Zenera - jej normalnym
stanem pracy jest polaryzacja w kierunku zaporowym dzięki czemu uzyskuje
się na niej tzw. napięcie zenera. Diody te wykorzystuje się jako np.
najprostsze źródła napięć referencyjnych. |
 |
 |
|
Dioda Schottky'ego - w przypadku
gdy chcemy włączyć diodę w układ z sygnałem o dużej częstotliwości to
lepiej jest zastosować właśnie diodę Schottky'ego. |
 |
 |
|
Dioda pojemnościowa - nazywana
jest również waraktorem lub warikapem i ma zastosowanie w zakresie
częstotliwości radiowych, a w szczególności w układach automatycznej
regulacji częstotliwości. Może ona zastąpić kondensator o zmiennej
pojemności. Pojemność ta zależy od wartości napięcia przyłożonego w
kierunku zaporowym. |
 |
 |
|
Dioda LED - inaczej dioda
elektroluminescencyjna (LED - Light Emiting Diode) zachowuje się tak jak
zwykła dioda , której napięcie przewodzenia wynosi od 1,5V do 2,5V ale
co najważniejsze świeci gdy jest w stanie przewodzenia. |
 |
 |
|
Mostek prostowniczy - jest to
element czterokońcówkowy, który składa się z połączonych ze sobą
czterech diod. Oczywiście taki element może być zastąpiony czterema
pojedynczymi diodami. Mostek prostowniczy wykorzystuje się w układach
zasilaczy gdzie ma za zadanie wyprostować prąd przemienny. |
 |
 |
|
Tranzystor npn - jest elementem o
trzech końcówkach i służy do wzmacniania lub przełączania sygnałów.
Końcówka ze strzałką oznaczona literą E jest nazywana emiterem, środkowa
B to baza, a górna C to kolektor. Strzałka przy emiterze wskazuje
kierunek prądu. |
 |
 |
|
Tranzystor pnp - to samo co dla
tranzystora npn tylko kierunek prądu emitera jest przeciwny. |
 |

 |
|
Tranzystor JFET - jest
tranzystorem polowym złączowym. Rozróżnia się dwa typy - z kanałem n
(symbol ze strzałką skierowaną do wewnątrz) i z kanałem typu p (symbol
ze strzałką skierowaną na zewnątrz). Oznaczenia poszczególnych końcówek
D - dren, S - źródło, G - bramka. |
 |

 |
|
Tranzystor MOSFET - jest również
tranzystorem polowym jak JFET z tą różnicą, że jest to tranzystor z
izolowaną bramką. Wśród tranzystorów MOSFET rozróżnia się tranzystory z
kanałem wzbogacanym i z kanałem zubożanym. Oczywiście występuje również
podział na kanał typu p i n. Nazwy końcówek są identyczne jak dla JFET |
 |
 |
|
Wzmacniacz operacyjny - jest to
najczęściej spotykany symbol wzmacniacza operacyjnego. Cechą szczególną
symboli wzmacniaczy operacyjnych jest to, że wejścia są zawsze oznaczane
znakami + (wejście nieodwracające) i - (wejście odwracające). |
 |
 |
|
Transoptor - ten symbol należy
potraktować jako przykład gdyż symboli transoptorów jest bardzo wiele w
zależności od ich konstrukcji. Cechą wspólną wszystkich transoptorów
jest to, że sprzężenie wejścia z wyjściem odbywa się na drodze optycznej
czyli jest zachowana pełna izolacja elektryczna. |
 |
 |
|
Stabilizator - to jest również
przykład jednego z wielu symboli przedstawiających stabilizatory w
postaci układów scalonych. W tym przypadku jest to bardzo popularny
stabilizator trójkońcówkowy z możliwością ustawiania napięcia
wyjściowego. |
 |
    |
|
Bramki logiczne - jest ich
oczywiście więcej, tu pokazałem jedynie przykłady. Zwykle w jednym
układzie scalonym jest po cztery bramki dwuwejściowe. Bramki logiczne
spełniają funkcje logiczne, które można rozszyfrować po ich nazwie. Od
lewej są bramki AND, NAND, OR i NOR. |
 |
 |
|
Układ cyfrowy - układów cyfrowych
jest tak ogromna ilość, że nie ma sensu prezentować tutaj wszystkich
symboli (byłoby to zresztą niemożliwe). Pokazałem jedynie skromny
przykład w postaci licznika z serii TTL. |
 |
|
|
Ciągle powstają nowe
układy scalone analogowe i cyfrowe, i dla każdego z nich powstaje nowy
symbol graficzny. Niejednokrotnie może się okazać, że dla własnych
potrzeb sam stworzysz taki symbol np. jako element biblioteczny do
programu, pod którym będziesz rysował schematy.
Myślę, że ta ilość przytoczonych symboli z krótkimi komentarzami jest
wystarczająca do rozpoznawania ich na schematach ideowych.
Nie wystarczy to oczywiście do zrozumienia działania układów
elektronicznych. Polecam więc jeszcze raz dział poświęcony teorii lub
zgłębianie wiedzy przy pomocy odpowiedniej literatury. |